Çocuğumun gıda alerjisi olup olmadığını nasıl bilebilirim?Gıda alerjisi, vücudun gıdalarda bulunan proteinlere karşı tepki gösterdiğinde meydana gelir. Tepkime genellikle bir yiyecek yendikten kısa bir süre sonra gerçekleşir. Gıda alerjisi reaksiyonları hafif belirtilerden anaflaksiye kadar gidebilecek şiddette olabilir.Bazı belirtiler ve bazı hastalıklar yanlış bir şekilde “gıda alerjisi” sanılabilir. Aşağıdakiler Amerikan Pediatri Akademisi’nden (AAP) yiyecek alerjileri ve semptomların nasıl tanınacağı ve nasıl tedavi edileceği hakkında bilgilerdir. Yiyecek alerjisi varsa, çocuğunuzu evde ve okulda nasıl güvenli ve sağlıklı tutacağınıza dair önemli ipuçları da vardır.YİYECEK ALERJİSİNİN BELİRTİLERİVücudun bağışıklık sistemi bazı yiyeceklere aşırı tepki verirse, aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:• Cilt ProblemleriSivrisinek ısırıklarına benzeyen kırmızı lekelerKaşıntılı deri döküntüleri (egzama, atopik dermatit olarak da bilinir)Yumuşak doku bölgelerinde şişlik• Solunum ProblemleriÖksürük, hapşırma, hırıltı• Mide BelirtileriMide bulantısı, kusma, ishal• Dolaşım BelirtileriSoluk tenKalp atımında hızlanma, çarpıntıBilinç kaybıVücudun birkaç bölgesi etkilenirse, reaksiyon şiddetli olabilir veya hayatı tehdit edici olabilir. Bu tip alerjik reaksiyona anafilaksi denir ve acil tıbbi yardım gerektirir.Yiyecekler, bazen yiyecek alerjileriyle karıştırılan birçok hastalığa neden olabilir. Aşağıdakiler gıda alerjileri değildir:Besin zehirlenmesi – İshal veya kusmaya neden olabilir, ancak genellikle bozuk veya az pişmiş yiyeceklerdeki bakterilerden kaynaklanır.Sinir sistemi etkileri – Gazoz, kola veya şekerleme içindeki kafein gibi katkı maddeleri, çocuğunuzun titrek veya huzursuz olmasına neden olabilir.Cilt tahrişi – Genellikle portakal suyu veya domates ürünleri gibi yiyeceklerde bulunan asitlerden kaynaklanabilir.İshal – Meyve suları gibi çok fazla şeker içerdiğinden ishale sebep olabilir.Laktoz intoleransı, sıklıkla gıda alerjisi ile karıştırılan bir gıda intoleransı örneğidir. Laktoz intoleransı, bir kişinin laktoz denilen süt şekerini sindirememesidir. Karın ağrısı, şişkinlik ve yumuşak dışkılama gibi belirtileri olabilir.Bazen de boyalar veya koruyucular gibi yiyeceklere eklenen kimyasallara verilen reaksiyonlar, bir gıda alerjisi ile karıştırılabilir. Bununla birlikte, bazı insanlar bazı gıda katkı maddelerine duyarlı olabilirken, bunlara alerjik olmaları nadirdir. Gıda Alerjisine Neden Olabilecek Yiyecekler:Herhangi bir gıda, bir gıda alerjisine neden olabilir, ancak çoğu gıda alerjisi aşağıdakilerden kaynaklanır:İnek sütüYumurtalarYer fıstığıSoyaBuğdayKuruyemişler (ceviz, antep fıstığı, kaju fıstığı gibi)Balık (orkinos, somon, morina balığı gibi)Kabuklu deniz ürünleri (karides, ıstakoz gibi)Yer fıstığı, fındık ve deniz ürünleri, şiddetli reaksiyonların en yaygın nedenleridir. Etler, meyveler, sebzeler, tahıllar ve susam gibi tohumlara karşı da alerjiler meydana gelebilir.İyi haber şu ki, erken çocukluk döneminde gıda alerjileri sıklıkla tolere edilebiliniyor. Yumurta, süt, buğday ve soya alerjilerinin % 80 ila % 90’ının 5 yaşına kadar kaybolduğu tahmin edilmektedir. Bazı alerjiler daha kalıcıdır. Örneğin, her 5 çocuktan 1’i yer fıstığı alerjisi, daha azı da fındık veya deniz mahsulleri alerjisi devam edebilir. Kan testleri ve deri testlerin de alerjinin çıktığı besinin ileriki yaşlarda tolere edilmesi biraz daha zor olabiliyor.
Yazan: Oğuz Atay
Oğuz Atay, 12 Ekim 1934'te Kastamonu'nun İnebolu ilçesinde dünyaya geldi.
