Atopik dermatit (Egzema) nedir?Atopik dermatit (AD) en sık görülen egzama türüdür. Genellikle yanaklarda, kollarda ve bacaklarda kırmızı, kaşıntılı döküntü şeklinde görülür.Atopik dermatit tipik olarak çocuklukta başlar, genellikle bebeğin ilk altı ayında görülür. Yaygın bir egzama şeklidir, şiddetli ve uzun süreli olabilir. Zaman zaman iyileşebilir, ancak bazende kötüleşebilir. Böyle alevlenmelerle seyreder. Çoğunlukla atopik dermatit, çocuk büyüdükçe kaybolur, ancak bazı çocuklar erişkinliğe atopik dermatitle devam edebilirler. Atopik dermatit, diğer iki alerjik durumla ortaya çıkar: Astım ve saman nezlesi (alerjik rinit). Astım ve / veya saman nezlesi olan veya bunların olduğu aile üyelerine sahip kişilerin, AD gelişmesi olasılığı daha yüksektir.Atopik dermatitin belirtileri nelerdir?Atopik dermatit genellikle kroniktir, yani genellikle birkaç gün veya haftada geçmez. İyileşebilir veya kötüye gidebilir, ancak belirtiler genellikle geri döner.Atopik dermatit çok kaşıntılıdır. Çocuğunuzun derisi tekrarlayan tırnaklamalardan çizilmelerden veya sürtmelerden zarar görebilir. Atopik dermatit normalde yanaklarda, kollarda ve bacaklarda görülür, ancak vücudun herhangi bir yerinde de olabilir.Atopik dermatitin belirtileri şunlardır:Kuru, pullu cilt, kırmızılık,kaşıntı,kulakların arkasındaki çatlaklar,yanaklarda, kollarda ve / veya bacaklarda döküntü.Açık, kabuklu veya “ağrılı” yaralar (genellikle eklem bölgelerinde)deri enfekte olursa, sarı bir kabuk veya küçük irin dolu yumrular oluşabilir. Cilt ayrıca çizilmekten ve sürtünmeden kalınlaşabilir.Atopik dermatitin alevlenmesi neden olur?Tetikleyiciler kişiden kişiye değişebilse de, en yaygın atopik dermatit tetikleyicilerinden bazıları şunlardır:Kuru cilt – kolayca kırılgan, pullu, pürüzlü ve sıkı hale gelebilir.Kimyasal tahriş edici maddeler – cildinizin yanmasına, kaşınmasına veya kuru ve kırmızı hale gelebilecek günlük ürünler veya maddeler (el ve bulaşık sabunu, çamaşır deterjanı, şampuan, banyo köpüğü ve vücut yıkama veya yüzey temizleyicileri ve dezenfektanlar).Stres bir kişinin atopik dermatitinin alevlenmesine veya daha kötüleşmesine neden olabilir.Sıcak / soğuk sıcaklıklar ve terleme, kaşıntılı cilde veya soğuk ve kış aylarında cildin sıcak ve / veya terlemeden kaynaklanan “aşırı derecede ısınmasına” neden olabilir.Çevrenizde yaşayan bakteri ve virüslerden kaynaklanan enfeksiyon (staph, herpes veya bazı mantar türleri gibi).Mevsimsel polen, toz akarları, evcil hayvan ve küf gibi ortamdaki günlük alerjenler.Hormonlar – alevlenmeler, özellikle kadınlarda görülür, vücuttaki belirli hormonlar arttığında veya azaldığında meydana gelebilir.Atopik dermatitinizi kontrol altına almak için yapabileceğiniz bazı şeyler:Banyo ve nemlendirmeye odaklananın (bazı tedavi protokolleri sık banyoyu önermiyor ama ben nemlendirmek şartıyla ve klorsuz suda banyo öneriyorum) ve destek ürünleri ve reçeteli tedavileri belirtilen şekilde kullanarak günlük cilt bakım rutini oluşturun. Atopik dermatit tetikleyicilerinizi belirlemeye çalışın, ancak hepsini tanımlayamıyorsanız endişelenmeyin.Mümkün olduğu kadar, etkilenen cildi çizmemeye ve ovalamamaya çalışın. Yumuşak, nefes alabilen giysiler giyin ve yün gibi kaşıntılı kumaşlardan kaçının.Yaygın, günlük alerjenleri evinizden çıkarın.Atopik dermatit tedavisine yardımcı faktörler:Kortizon kullanılmayan,Atopik dermatit alevlenme sırasında rahatlama sağlayabilen ve bazen de atağı önleyen çeşitli invaziv olmayan egzama tedavi seçenekleri vardır.1. Işık Terapisi / Fototerapi:Ulusal Egzama Derneği’ne göre, fototerapi iltihabı yatıştırmaya yardımcı olur, kaşıntıyı azaltır, D vitamini üretimini artırır ve ciltte bakteri ile savaşmaya yardımcı olur. Güneşte 10-15 dakika güneş ışığına maruz kalmanın, özellikle egzama alevlenmesi sırasında, rahatlama ve potansiyel olarak hızlı iyileşme sağlayabilir.Dar ve geniş bandlı fototerapi cihazları kullanılır fakat UVB verdiklerinden ben önermiyorum çünkü bir çok yan etkiler görülebilinir (güneş yanığı, cilt yaşlanması, melanom gibi).2. D vitamini:Güneş maruz kalınarak arttırlan D vitaminine ek olarak, D vitamini açısından zengin yiyecekler çocuk ve ergenlerde egzama önlemeye yardımcı olabilir, morina karaciğeri yağı, sardalye, somon (çiftlik somonu değil) yumurta (alerjisi yoksa) gibi. İdeal olarak, alevlenme sırasında günlük 2.000-5.000 IU alırsınız (ergen ve erişkin) güneşe maruz kalmanız düşükse, yüksek kaliteli bir takviye ile alımınızı artırın. Araştırmalar hamilelik sırasında ve çocukluk döneminde düşük D vitamini seviyelerinin egzama gelişme riskini artırabileceğini göstermektedir.3. Nemlendiriciler:Kuru cilt egzemaya hem sebep hem de semptom olduğundan, etkilenen bölgeleri günde en az dört (daha fazla da olabilir) nemlendirmek zorunludur. Hindistan cevizi yağı egzama hastaları için mükemmel bir nemlendiricidir. Hindistan cevizi yağı yatıştırıcı rahatlama sağlayan ve iyileşmeyi hızlandıran antimikrobiyal özelliklere sahip antibakteriyel ve antifungaltir. Ama bu yağ yemek için kullanılan değil, aromaterapide kullanılan hindistancevizi yağıdır.4. Zihin ve Bedeni Arıtın:Harvard Tıp Fakültesi’ne göre, egzema dahil olmak üzere bazı cilt rahatsızlıklarının psikolojik bir bileşeni vardır. Bu psikodermatoloji olarak adlandırılır. Araştırmacılar, hipnoz, farkındalık meditasyonu, progresif kas ilişkisi, odaklanmış nefes alma, bilişsel davranış terapisi ve konuşma terapisinin ataklar sırasında işe yaramadığını ancak iyileşmeyi hızlandırdığını ve gelecekteki atakları önlediğini bulmuşlardır.5. Ölü Deniz Tuzu Banyoları:Ölü Deniz, iyileştirici güçleriyle bilinir ve araştırmacılar Ölü Deniz suyundan tuzla banyo yapmanın cilt nemlendirmesini, cildin işlevini iyileştirdiğini, inflamasyonu azalttığını ve kızarıklığı ve pürüzlülüğü azalttığını bulmuşlardı. Bu tuzlar magnezyum klorür yönünden zengindirler. (Proksch ve ark. Int j Dermatol, 2005)Egzama atakları yüksek ve düşük sıcaklıklara maruz kaldıklarında kötüleşebileceği için, banyo suyunun üşütmeyecek kadar sıcak olması gerekir. Cildi kurularken çok ovalamayın; yumuşak bir havluyla hafifçe bastırarak kurutun.6. Soğuk, Islak Kompresler:Soğuk ve ıslak bir kompres uygulamak, egzamalı bazı kişilerde kaşıntıyı azaltır. Küçük çocuklar için rahat gece kıyafetlerinin nemlendirilmesi, gece boyunca kaşıntıyı azaltabilir; bununla birlikte, eğer egzema kabarcıkları tıkayarak kabardıysa ıslak kompresler enfeksiyon riskini artırabilir ve kullanılmamalıdır.7. Kaşıntı Kremi:Yoğun kaşıntı, egzama alevinin en can sıkıcı özelliğidir. Rahatlamayı sağlamak için Shea yağı, hindistan cevizi yağı, çiğ bal ve uçucu yağlar içeren doğal bir ev yapımı egzama krem ve yağ karışımları kullanılabilinir. (Fitoterapi bilen bir hekimin hazırlayabileçeği karışımlar)8. Meyankökü Özü:Topikal olarak kullanıldığında, meyan kökü ekstresi, egzama tedavisinde kaşıntıyı azaltabilir. En iyi sonuç için hindistancevizi yağı veya kaşıntı kremine birkaç damla eklenebilir. ( Saeedi Mve ark. J Derm. 2003) 9. Omega-3 Yağ AsitleriNorveç Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nden araştırmacılar, balıkların 9 aylıkken küçük çocukların diyetine dahil edildiğinde ve balık haftalık olarak yenildiğinde, egzama gelişme riskinin çarpıcı biçimde azaldığını bulmuşlardır. Egzamayı önlemek için Omega-3 bakımından zengin yiyeceklerin dahil edilmesi düşünülmelidir. Bir alevlenme sırasında, bu gıdalar bağışıklık sisteminin işlevini artıracak ve iyileşmeyi hızlandıracak harika bir egzama tedavisidir. ( Oien T ve ark. J Epidemiol community healt.2010)10. Probiyotikler:Araştırmalara göre, probiyotikler bebeklerde egzamayı önlemeye yardımcı olabilir ve alevlenme işaretlerinin şiddetini azaltabilir. Aslında hamilelik sırasında ve emzirirken probiyotik alan anneler çocuklarında egzamanın gelişmesini engelleyebilir. Egzama atakları sırasında ve gelecekteki atakların önlenmesi için, günde 24-100 milyar probiyotik takviyesi alınması düşünülmelidir.11. Lavanta Esansiyel Yağı:Yoğun kaşıntıya ek olarak, egzama genellikle kaygı, depresyon, hayal kırıklığı ve kötü uykuya neden olur. Lavanta esansiyel yağı, kuru cildin iyileşmesine yardımcı olabilecek bu yaygın semptomların azaltılmasına yardımcı olduğu kanıtlanmış bir egzama tedavisidir. 1 çorba kaşığı hindistancevizi yağı veya badem yağına 2-10 damla arası (yaşa göre değişir) damla ekleyin ve cilde yavaşça sürün. Kaşıntının en kötü olduğu zamanlarda uykuyu dalmayı kolaylaştırır.12. E Vitamini:E vitamini almak iltihabı azaltarak iyileşmeyi hızlandırmaya yardımcı olabilir. Ek olarak, E vitaminin topikal olarak uygulanması kaşıntıyı hafifletmeye ve yara izini önlemeye yardımcı olabilir.13. Witch Hazel (Cadı Fındığı Bitkisi):Bir atak sırasında döküntü sulanıp sızıntı yapmaya başlarsa, cadı fındığı antienflamatuar ve antioksidan özellikleri nedeniyle iyileşmeyi kolaylaştırır. Araştırmalar, cadı fındığı ve fosfatidilkolin içeren bir kremin, çift kör bir denemede hidrokortizon kadar etkili olabileceğini buldu. Egzama tedavisinde bir pamuk pedle doğrudan kızarıklığa hafifçe uygulayın. Daha fazla kuruluğa neden olmak istemediğinizden alkolsüz bir cadı fındığı extresi olması gerekir.
Yazan: Aziz NESİN
Mehmet Nusret Nesin veya bilinen adıyla Aziz Nesin
